Oρμονοθεραπεία

Ορμονοθεραπεία καλείται η θεραπεία κατά την οποία χορηγούνται φάρμακα με στόχο την παρεμπόδιση της «τροφοδότησης» των ορμονοευαίσθητων καρκινικών κυττάρων με τις ορμόνες που χρειάζονται προκειμένου να αναπτυχθούν.

Σε ποιες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού επιλέγεται η ορμονοθεραπεία;

 

Περίπου τα 2/3 των συνολικών περιπτώσεων καρκίνου του μαστού σχετίζονται με ορμόνες και συγκεκριμένα με τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Από την εμφάνιση της περιόδου στις γυναίκες έως και την εμμηνόπαυση, η μεγαλύτερη ποσότητα οιστρογόνων παράγεται στις ωοθήκες. Αφού γνωστοποιήθηκε η σχέση μεταξύ καρκίνου του μαστού και ορμονικών επιδράσεων, πολλές γυναίκες αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν τις ωοθήκες τους ή να τις ακτινοβολήσουν. Οι διαδικασίες αυτές επέφεραν δυσκολίες ή και αδυναμία γονιμότητας στις γυναίκες, γεγονός που αποτέλεσε πολύ σημαντικό πρόβλημα ιδίως σε νεαρές ασθενείς.

Οι ορμονικές θεραπείες που είναι διαθέσιμες τις τελευταίες δεκαετίες ανακόπτουν ή επιβραδύνουν την ανάπτυξη του όγκου μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Με αυτή τη μέθοδο η έμμηνος ρύση (περίοδος) μπορεί να επανέλθει μετά τη θεραπεία και έτσι η γονιμότητα μπορεί να διατηρηθεί, μάλιστα σε πολύ καλό επίπεδο σε σχέση με γυναίκες που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.

Όπως και η χημειοθεραπεία, έτσι και η ορμονοθεραπεία επιδρά σε όλο το σώμα. Ως εκ τούτου καταπολεμά ακόμα και τις μικρότερες εστίες καρκινικών κυττάρων. Το πλεονέκτημα της ορμονοθεραπείας έναντι της χημειοθεραπείας είναι πως τα υγιή κύτταρα δεν προσβάλλονται άμεσα. Μπορεί να επηρεάζονται από την αναστολή της ορμονικής δράσης, όμως συνολικά η θεραπεία είναι καλύτερα ανεκτή από τον οργανισμό και μπορεί να λαμβάνεται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Πώς λειτουργεί η ορμονοθεραπεία;

Η ορμονοθεραπεία στοχεύει στην αναστολή της δράσης των οιστρογόνων ή/και της προγεστερόνης στα καρκινικά κύτταρα και επιτυγχάνεται με χορήγηση φαρμάκων από το στόμα.

Επίδραση στην παραγωγή από τις ωοθήκες

Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, που δεν έχουν φτάσει ακόμα στην εμμηνόπαυση, η κύρια παραγωγή ορμονών πραγματοποιείται στις ωοθήκες. Με φάρμακα που ονομάζονται αναστολείς γοναδοτροπινών μπορεί να ανασταλεί η λειτουργία των ωοθηκών παρεμποδίζοντας την παραγωγή των ορμονών.

Θεραπεία με αντι-οιστρογόνα (ταμοξιφαίνη)

Σε αυτού του είδους τη θεραπεία δεν σταματά η παραγωγή των οιστρογόνων, αλλά παρεμποδίζεται η επίδρασή τους στα καρκινικά κύτταρα. Τα αντι-οιστρογόνα της θεραπείας καταλαμβάνουν τις θέσεις δέσμευσης (υποδοχείς) των καρκινικών κυττάρων. Με αυτόν τον τρόπο τα οιστρογόνα και τα καρκινικά κύτταρα δεν συνδέονται, επομένως αναστέλλεται η δράση των τελευταίων. Η θεραπεία με ταμοξιφαίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γυναίκες όλων των ηλικιών, ανεξάρτητα από την εμμηνορρυσιακή τους κατάσταση.

Αναστολείς αρωματάσης

Η αρωματάση είναι ένα ένζυμο, απαραίτητο για την παραγωγή των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση. Φάρμακα που αναστέλλουν τη δράση του ενζύμου, όπως αναστροζόλη, λετροζόλη και εξεμεστάνη χορηγούνται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και με αυτόν τον τρόπο εμποδίζουν την παραγωγή των οιστρογόνων.

Οι παραπάνω αποτελούν ορισμένες μόνο από τις διαθέσιμες επιλογές ορμονοθεραπείας. Ο Ιατρός που έχει αναλάβει την αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού θα αποφασίσει ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για κάθε γυναίκα.

Ανεπιθύμητες ενέργειες ορμονοθεραπείας

Σε σύγκριση με τις χημειοθεραπείες, οι ορμονοθεραπείες θεωρούνται καλύτερα ανεκτές. Γενικά οι ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκύψουν εξαρτώνται από το είδος της ορμονοθεραπείας που θα ακολουθηθεί.

Η έλλειψη ορμονών συνήθως οδηγεί σε συμπτώματα εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις και ξηρότητα κόλπου, αλλά ακόμη και σε μυϊκούς πόνους, αρθραλγίες, αίσθημα κόπωσης, κλπ.

Η ορμονοθεραπεία μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης. Γι’ αυτό συνιστάται τακτική μέτρηση της οστικής πυκνότητας.

Τις περισσότερες φορές οι ανεπιθύμητες ενέργειες της ορμονοθεραπείας μπορούν να μετριαστούν μέσω της υγιεινής διατροφής και της άσκησης. Ταυτόχρονη φαρμακευτική αγωγή μπορεί επίσης να βοηθήσει στην καταπολέμηση των συμπτωμάτων. Σε κάθε περίπτωση η τακτική παρακολούθηση της πορείας της θεραπείας από Ειδικό Χειρουργό είναι απαραίτητη, τόσο για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, όσο και για την παρακολούθηση της γενικής κατάστασης της υγείας της ασθενούς.

Ποιος γιατρός είναι κατάλληλος για τη χορήγηση της ορμονοθεραπείας;

Ο καρκίνος του μαστού συνήθως παρακολουθείται από Ειδικό Χειρουργό , ο οποίος είναι υπεύθυνος και για το σχεδιασμό και για την παρακολούθηση της θεραπευτικής διαδικασίας.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον καρκίνο του μαστού και την αντιμετώπιση της νόσου επικοινωνήστε με τον Ειδικό Χειρουργό  Δρ. Γιώργο Ανθιμίδη.