ΕΝΟΤΗΤΕΣ

    Παγκρεατίτιδα

    Τι είναι η παγκρεατίτιδα;

    Όπως διευκρινίζει ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Γ. Ανθιμίδης, η παγκρεατίτιδα ορίζεται ως η φλεγμονή του παγκρέατος. Το πάγκρεας είναι ένα όργανο που βρίσκεται στο άνω μέρος της κοιλιάς και πίσω από το στομάχι. Ο ρόλος του παγκρέατος είναι να παράγει ένζυμα απαραίτητα για να συντελεστεί η διαδικασία της πέψης. Επιπλέον παράγει και ορμόνες (ινσουλίνη και γλυκαγόνη) τις οποίες διοχετεύει στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτές οι ορμόνες ελέγχουν το επίπεδο σακχάρου στο αίμα.

    Τύποι της παγκρεατίτιδας

    Η παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι 2 τύπων:

    • Οξεία παγκρεατίτιδα: Είναι μια αιφνίδια φλεγμονή που διαρκεί μικρό σχετικά χρονικό διάστημα. Δύναται να εκδηλωθεί με ήπια μορφή, ωστόσο ορισμένες φορές μπορεί να εκδηλωθεί ως μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Τούτο διότι βλάπτει και άλλα ζωτικά όργανα όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και οι νεφροί.
    • Χρόνια παγκρεατίτιδα: Πρόκειται περί μιας μακροχρόνιας φλεγμονής. Συχνά συμβαίνει μετά από επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας παγκρεατίτιδας. Κύρια αιτία θεωρείται η βαριά κατανάλωση αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

    Πού οφείλεται η παγκρεατίτιδα;

    Στην περίπτωση της οξείας παγκρεατίτιδας κύριοι ένοχοι είναι οι πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Όσον αφορά τους χολόλιθους, περνούν στον χοληδόχο πόρο με αποτέλεσμα την απόφραξη του γειτονικού παγκρεατικού πόρου και οξεία παγκρεατίτιδα, που μπορεί να συνοδεύεται από ίκτερο και λοίμωξη. Το αλκοόλ τώρα θεωρείται τοξικό για το πάγκρεας και διαταράσσει την λειτουργία του. Υπάρχουν περιπτώσεις που η οξεία παγκρεατίτιδα προκαλείται από μεταβολικά νοσήματα – αυξημένα τριγλυκερίδια ή ασβέστιο αίματος – φάρμακα, ιούς, γενετικά ή αυτοάνοσα νοσήματα, ανατομικές ανωμαλίες και αποφρακτικές βλάβες του παγκρέατος, π.χ. από παρουσία αποφρακτικού όγκου ή ακόμη και από τραυματισμό.

    Σχετικά με την χρόνια παγκρεατίτιδα και αυτή σχετίζεται με την υπερκατανάλωση αλκοόλ. Μάλιστα, για αυτόν τον τύπο της παγκρεατίτιδας έχει ενοχοποιηθεί και το κάπνισμα, λόγω της τοξικής του επίδρασης στο πάγκρεας. Σπανιότερα, η αιτία της χρόνιας παγκρεατίτιδας εντοπίζεται σε αυτοάνοσα και μεταβολικά νοσήματα ή γενετικούς και συγγενείς παράγοντες. Υπάρχει βεβαίως και το ενδεχόμενο για κληρονομική χρόνια παγκρεατίτιδα, δηλαδή επαναλαμβανόμενα επεισόδια παγκρεατίτιδας από νεαρή ηλικία. Τότε γίνεται λόγος για πρώιμη ανάπτυξη παγκρεατικής ανεπάρκειας και μορφολογικές αλλοιώσεις. Αν τώρα δεν διαπιστωθεί κάποιο γνωστό αίτιο χρόνιας παγκρεατίτιδας, τότε γίνεται λόγος για ιδιοπαθή παγκρεατίτιδα.

    Συμπτώματα της παγκρεατίτιδας

    Τα συμπτώματα καθορίζονται εν πολλοίς από τον τύπο της παγκρεατίτιδας. Έτσι διαχωρίζονται ακολούθως.

    Τα συμπτώματα και σημεία της οξείας παγκρεατίτιδας περιλαμβάνουν:

    • Άλγος στο άνω μέρος της κοιλίας
    • Κοιλιακό πόνο που αντανακλάται στην πλάτη
    • Ευαισθησία κατά την ψηλάφηση της κοιλίας
    • Πυρετό
    • Ταχυκαρδία
    • Ναυτία
    • Έμετο.

    Η χρόνια παγκρεατίτιδα εκδηλώνεται με την εξής κλινική εικόνα:

    • Άλγος στο άνω μέρος της κοιλίας
    • Πόνο στην κοιλιά, που επιδεινώνεται μετά το φαγητό
    • Ακούσια απώλεια βάρους
    • Λιπώδη και δύσοσμα κόπρανα (στεατόρροια).

    Πώς διαγιγνώσκεται η παγκρεατίτιδα;

    Πρώτο βήμα για τη διάγνωση είναι η λήψη και καταγραφή του ιστορικού του ασθενούς. Σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση, θα αξιολογηθεί καλύτερα η κλινική εικόνα του ασθενούς, ώστε να προσδιοριστεί ο τύπος της παγκρεατίτιδας. Η επιβεβαίωση έρχεται μέσα από σειρά διαγνωστικών εξετάσεων. Αυτές περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος και ούρων, υπερηχογράφημα κοιλίας, αξονική / μαγνητική τομογραφία ή ακόμη και ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα και εξετάσεις κοπράνων.

    Παγκρεατίτιδα: Θεραπεία

    Ασθενείς με οξεία παγκρεατίτιδα εισάγονται στο νοσοκομείο και τους χορηγούνται ενδοφλέβια υγρά και αναλγητικά. 1 στους 5 ενδέχεται να εισαχθεί στη Μονάδα Εντατική Θεραπείας, καθώς επηρεάζονται και άλλα ζωτικά όργανα. Σε βαριές περιπτώσεις, που δεν υποχωρούν  με συντηρητικά μέτρα, ενδέχεται να χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπισης στο πάγκρεας. Σε περίπτωση χολολιθίασης ως αιτιολογίας κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση χολοκυστεκτομής, η οποία μπορεί να διενεργείται λαπαροσκοπικά. Επίσης σε περίπτωση παραμονής χολολίθων στον χοληδόχο πόρο, εφαρμόζεται  ενδοσκοπική παρέμβαση  Endoscopic retrograde cholangiopancreatography (ERCP) – σφιγκτηροτομή.

    Στους ασθενείς με χρόνια παγκρεατίτιδα, γίνεται προσπάθεια διαχείρισης του πόνου και αποκατάστασης των προβλημάτων από την ανεπαρκή παγκρεατική λειτουργία. Για αυτό τον λόγο συνταγογραφούνται παγκρεατικά ένζυμα και συστήνεται αλλαγή στη διατροφή.  Η χειρουργική επέμβαση ενδέχεται να κριθεί απαραίτητη προκειμένου να αποκατασταθεί η λειτουργία του παγκρέατος και να υποχωρήσει ο πόνος.

    Επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Γ. Ανθιμίδη για περισσότερες πληροφορίες. Έχοντας αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα παρόμοιων περιστατικών, δύναται να δώσει μια έγκυρη διάγνωση και ένα σωστό πλάνο θεραπείας.