Όζοι θυρεοειδούς αδένα

ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Τι είναι οι όζοι του θυρεοειδούς αδένα;

Ο Δρ. Ανθιμίδης διευκρινίζει πως οι όζοι θυρεοειδούς αδένα είναι στην ουσία διογκώσεις, συμπαγείς ή κυστικές. Ως επί το πλείστον, οι όζοι θυρεοειδούς δεν εγείρουν ανησυχία και συνήθως είναι ασυμπτωματικοί. Υπάρχει ωστόσο και η πιθανότητα να μεγαλώσουν τόσο, ώστε όχι μόνο να είναι ψηλαφητοί αλλά και ορατοί ή ακόμη και να προκαλούν δύσπνοια ή δυσκαταποσία. Πρέπει να σημειωθεί πως μόνο ένα μικρό ποσοστό των όζων είναι καρκινικοί. Οι όζοι δεν συνιστούν από μόνοι τους απαραίτητα ασθένεια, αλλά θεωρούνται εκδήλωση μιας προϋπάρχουσας πάθησης του αδένα ή αναμενόμενη κατάληξη του κύκλου ζωής των θυλακίων του θυρεοειδούς. Τις περισσότερες φορές ανακαλύπτονται τυχαία, στο πλαίσιο κλινικής εξέτασης από τον ιατρό ή άλλων απεικονιστικών εξετάσεων.

Όζοι του θυρεοειδούς αδένα: Διάκριση

Οι όζοι διακρίνονται ανάλογα με τον αριθμό τους σε μονήρεις και πολλαπλούς και ανάλογα με τον κυτταρικό τύπο ως καλοήθεις και κακοήθεις (καρκινικούς).

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς  διακρίνεται σε διάφορους τύπους:

• Θηλώδης
• Θυλακιώδης
• Μυελοειδής
• Αναπλαστικός
• Λέμφωμα
• Μετάσταση από άλλο καρκίνο

Αίτια

Οι όζοι θυρεοειδούς αδένα δύναται να εμφανιστούν εξαιτίας κάποιων από τους ακόλουθους παράγοντες:

• Υπερανάπτυξη του θυρεοειδικού ιστού: Ορισμένες φορές αναφέρεται και ως αδένωμα του θυρεοειδούς. Η αιτία παραμένει άγνωστη και δεν προκαλεί συνήθως προβλήματα, παρά μόνο αν το μέγεθός του είναι υπερβολικά αυξημένο. Δεν είναι καρκίνωμα. Το αδένωμα ενίοτε οδηγεί σε υπερθυρεοειδισμό.
• Κύστεις που περιέχουν υγρό: Συχνά οφείλονται σε εκφυλιστικά αδενώματα του θυρεοειδούς. Κατά κανόνα είναι μη καρκινικές, αλλά περιστασιακά μπορεί να περιέχουν καρκινικά στερεά συστατικά.
• Χρόνια φλεγμονή, όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto: Πρόκειται περί αυτοάνοσου νοσήματος που προκαλεί φλεγμονή του θυρεοειδούς και μπορεί να οδηγήσει σε διογκωμένους όζους. Αυτό συχνά συνδέεται με υποθυρεοειδισμό.
• Πολυοζώδης βρογχοκήλη. Ο όρος βρογχοκήλη χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάθε διόγκωση του θυρεοειδούς, η οποία μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη ιωδίου ή σε διαταραχή του θυρεοειδούς. Η πολυοζώδης βρογχοκήλη περιέχει πολλαπλούς, διακριτούς όζους και η αιτιολογία της δεν είναι ξεκάθαρη.
• Έλλειψη ιωδίου: Στη χώρα μας, μέσω μιας συνηθισμένης διατροφής, παρέχεται αρκετή ποσότητα ιωδίου ώστε να μην έχει πρόβλημα για αυτόν το λόγο ο θυρεοειδής.
• Καρκίνος θυρεοειδούς: Η πιθανότητα είναι μικρή, αλλά ένας όζος που είναι μεγάλος, σκληρός και προκαλεί ενοχλήματα ή πόνο είναι πιο ανησυχητικός. Ορισμένοι παράγοντες, όπως το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου θυρεοειδούς ή άλλων ενδοκρινών αδένων ή το ατομικό αναμνηστικό έκθεσης σε υψηλή δόση ακτινοβολίας, αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου.

Όσον αφορά τις καρκινικές περιπτώσεις, ένας ελάχιστος αριθμός όζων εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία και δεν αξιολογούνται ως καρκινικοί μόνο από τα συμπτώματά τους. Συνήθως οι καρκινικοί όζοι αναπτύσσονται αργά. Αν γίνει λόγος για επιθετικές μορφές καρκίνου του θυρεοειδούς (σπάνια περίπτωση), τότε οι όζοι είναι μεγάλοι, σκληροί, καθηλωμένοι και ταχέως αναπτυσσόμενοι.

Συμπτώματα

Οι περισσότεροι όζοι θυρεοειδούς αδένα δεν προκαλούν κάποιο σύμπτωμα. Ωστόσο, ορισμένες φορές είναι δυνατόν ένας όζος να μεγαλώσει τόσο, ώστε να είναι ψηλαφητός. Παράλληλα, παρουσιάζεται με τη μορφή διόγκωσης στη βάση του λαιμού, ενώ μπορεί να πιέζει την τραχεία και τον οισοφάγο, προκαλώντας έτσι δύσπνοια ή / και δυσκαταποσία.

Οι όζοι θυρεοειδούς είναι συνδεδεμένοι και με πλεονάζουσα ποσότητα θυροξίνης (ορμόνη που εκκρίνεται από τον θυρεοειδή). Η υπερπαραγωγή θυροξίνης -υπερθυρεοειδισμός- προκαλεί μια σειρά συμπτωμάτων, μερικά εκ των οποίων είναι τα εξής:

• Ανεξήγητη απώλεια βάρους
• Δυσανεξία στη ζέστη – Αυξημένη εφίδρωση
• Μυϊκή αδυναμία
• Διαταραχές του ύπνου
• Άγχος – Νευρικότητα – Ευερεθιστότητα
• Μυϊκός τρόμος
• Ταχύς ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός.

Αντίθετα η υπολειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (υποθυρεοειδισμός) μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα, όπως:

• Δυσανεξία στο ψύχος
• Εύκολη κόπωση
• Ξηρότητα δέρματος
• Διαταραχές μνήμης
• Κατάθλιψη
• Δυσκοιλιότητα

Πώς διαγιγνώσκονται οι όζοι θυρεοειδούς αδένα;

Αρχικά ο ιατρός ξεκινά με την καταγραφή του ιστορικού του ασθενούς και έπειτα αξιολογεί τα συμπτώματα. Καθοριστικό ρόλο παίζει η κλινική εξέταση, στα πλαίσια της οποίας ο ιατρός θα ελέγξει για ευρήματα ενδεικτικά υπερθυρεοειδισμού ή και υποθυρεοειδισμού, ενώ θα ψηλαφήσει τον θυρεοειδή, ιδίως κατά την κίνηση της κατάποσης.  Θα προσπαθήσει να εντοπίσει εάν ένας όζος είναι ευκίνητος ή καθηλωμένος, την ευαισθησία, τη σύστασή του κτλ. Ακόμη είναι χρήσιμο να εφαρμοστεί και απεικονιστικός έλεγχος (υπερηχογράφημα) ώστε να φανεί πλήρως η ανατομία της περιοχής, τα χαρακτηριστικά των όζων και η σχέση τους με τις γειτονικές δομές. Συχνά διενεργούνται εργαστηριακές εξετάσεις για να αναδειχθεί η εύρυθμη ή μη λειτουργία του θυρεοειδούς. Άλλη εξέταση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να αναδείξει τη λειτουργικότητα των όζων είναι το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς, με το οποίο συχνά οι όζοι διακρίνονται σε υπερλειτουργικούς (θερμούς) και υπολειτουργικούς (ψυχρούς). Συχνά κρίνεται τέλος απαραίτητη η παρακέντηση με βελόνη για τον ακριβή προσδιορισμό της καλοήθους ή μη φύσης ενός όζου.

Θεραπεία

Η παρακολούθηση των όζων αρκεί στις περισσότερες περιπτώσεις και δεν συστήνεται περαιτέρω θεραπεία. Εάν όμως πρόκειται για κακοήθη όζο ή ευμεγέθη καλοήθη που προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή ή/και την κατάποση, τότε έχει ρόλο η χειρουργική αντιμετώπιση. Αφαιρείται όλος ο λοβός (λοβεκτομή) ή ο αδένας (θυρεοειδεκτομή).

Σε περίπτωση που οι όζοι προκαλούν υπερθυρεοειδισμό, μπορεί να εφαρμοστεί θεραπεία με φάρμακα, με ραδιενεργό ιώδιο ή αν αυτές οι επιλογές δεν είναι δυνατές, ακόμη και με χειρουργική επέμβαση.

 

Εάν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες για τους όζους του θυρεοειδούς αδένα, επικοινωνήστε άμεσα με τον Ειδικό Χειρουργό Δρ. Ανθιμίδη. Η πολυετής του εμπειρία σε θέματα θυρεοειδούς θα σας βοηθήσει να λάβετε τη σωστή απόφαση.