Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), που συνήθως αναφέρεται ως σπαστική κολίτιδα, είναι μια επίμονη και χρόνια γαστρεντερική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη εμφάνιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Πρόκειται για μια κατάσταση η οποία παρουσιάζει περιόδους εξάρσεων και υφέσεων, ασκώντας ουσιαστικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των προσβεβλημένων ατόμων. Παρόλο που δεν αποτελεί απειλητικό κίνδυνο για τη ζωή και στερείται συσχετίσεων με σοβαρές παθήσεις του παχέος εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn ή ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο χρόνιος χαρακτήρας της απαιτεί προσαρμογές στον τρόπο ζωής, αναγκάζοντας συχνά τους ασθενείς να απέχουν από ορισμένες καθημερινές δραστηριότητες.
Τι συμπτώματα παρουσιάζουν οι ασθενείς με σπαστική κολίτιδα;
Οι ασθενείς με σπαστική κολίτιδα παρουσιάζουν συνήθως δύο κυρίαρχα συμπτώματα, που διαμορφώνουν το κλινικό προφίλ της διαταραχής:
- Κοιλιακό άλγος:
- Ο πόνος που σχετίζεται με τη σπαστική κολίτιδα είναι κωλικοειδής, εμφανίζει διακυμάνσεις στην ένταση και χαρακτηρίζεται από διακριτές περιόδους ύφεσης και έξαρσης.
- Εντοπίζεται κυρίως στην κάτω αριστερή πλευρά της κοιλιάς.
- Συνοδεύεται από μετεωρισμό (φούσκωμα), με πιθανή ανακούφιση μέσω της κένωσης ή της αποβολής των αερίων.
- Διαταραχές στις κενώσεις:
- Οι κενώσεις περιλαμβάνουν διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλασσόμενες περιόδους και των δύο.
- Συχνές, μέτριου όγκου κενώσεις, που συχνά συμβαίνουν το πρωί ή μετά το γεύμα.
- Ατελείς κενώσεις, σκληρά και μικρά κόπρανα, καταφεύγοντας μερικές φορές στην κατάχρηση καθαρτικών.
- Πρόσθετα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ναυτία, ορατή κοιλιακή διάταση, δυσπεπτικά ενοχλήματα και τροποποιημένα πρότυπα αφόδευσης.
Σπαστική κολίτιδα: Τι την προκαλεί;
Η ακριβής αιτιολογία της σπαστικής κολίτιδας παραμένει άγνωστη και αποδίδεται σε ένα συνδυασμό διαφόρων παραγόντων όπως:
- Στρεσογόνα ή τραυματικά γεγονότα, όπως σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
- Διαταραχές ψυχικής υγείας, που περιλαμβάνουν κατάθλιψη, άγχος και διαταραχή με σωματικά συμπτώματα
- Βακτηριακές λοιμώξεις εντός του πεπτικού συστήματος
- Βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο, που οδηγεί σε μεταβολές στους τύπους ή τον αριθμό των βακτηρίων
- Τροφικές δυσανεξίες ή ευαισθησίες
Διαγνωστική διαδικασία
Η διάγνωση της σπαστικής κολίτιδας εξαρτάται από μια λεπτομερή αξιολόγηση, η οποία περιλαμβάνει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς, μια ολοκληρωμένη κλινική εξέταση και μια εκτίμηση των συμπτωμάτων. Δεδομένης της απουσίας ειδικής διαγνωστικής εξέτασης για τη σπαστική κολίτιδα, η διαγνωστική πορεία περιστρέφεται γύρω από τον συστηματικό αποκλεισμό άλλων γαστρεντερικών διαταραχών. Οι γιατροί εξετάζουν σχολαστικά το ιατρικό και το οικογενειακό ιστορικό, διενεργούν κλινική εξέταση για την ανίχνευση κοιλιακής ευαισθησίας, φουσκώματος και άλλων σχετικών ευρημάτων. Ανάλογα με αυτά τα ευρήματα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν πρόσθετες εξετάσεις, όπως ανάλυση κοπράνων, εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές/ενδοσκοπικές μελέτες για τον αποκλεισμό καταστάσεων που παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα. Μόλις αποκλειστούν οι εναλλακτικές καταστάσεις, τίθεται οριστική διάγνωση για την σπαστική κολίτιδα.
Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Η πολύπλευρη θεραπεία της σπαστικής κολίτιδας περιλαμβάνει την αντιμετώπιση ενός φάσματος παραγόντων για τη βελτίωση των συμπτωμάτων, αναγνωρίζοντας την απουσία οριστικής θεραπευτικής αγωγής. Οι βασικές θεραπευτικές μέθοδοι περιλαμβάνουν:
- Τροποποιήσεις του τρόπου ζωής:
- Ισορροπημένη πρόσληψη φυτικών ινών που προέρχονται από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και ξηρούς καρπούς
- Επαρκής ημερήσια κατανάλωση νερού
- Αποφυγή της καφεΐνης
- Περιορισμένη πρόσληψη τυριού και αγελαδινού γάλακτος
- Τακτική σωματική άσκηση
- Διακοπή του καπνίσματος
- Διατροφικές αλλαγές:
- Εντοπισμός και αποφυγή των τροφών που προκαλούν την εμφάνιση της νόσου
- Συμπλήρωμα προβιοτικών
- Φαρμακευτική αγωγή:
- Συνταγογραφούνται με βάση τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων
- Ψυχοθεραπεία
Δεδομένης της εξατομικευμένης φύσης της διαταραχής, τα θεραπευτικά σχέδια προσαρμόζονται σε κάθε ασθενή, με πρωταρχικό στόχο τη βελτίωση των συμπτωμάτων και όχι την οριστική θεραπεία.
Συμπερασματικά, η σπαστική κολίτιδα αποτελεί μια σύνθετη και δύσκολη γαστρεντερική διαταραχή, η οποία απαιτεί μια ενδελεχή και εξατομικευμένη προσέγγιση τόσο στη διάγνωση όσο και στη διαχείριση.
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Γιώργο Ανθιμίδη.