ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Τι είναι ο σπλήνας;
Ο σπλήνας βρίσκεται στο ανώτερο αριστερό τμήμα της κοιλιακής χώρας, δίπλα από τον θόλο του στομάχου. Το μέγεθος και το σχήμα του οργάνου ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο, όμως γενικά κυμαίνεται μεταξύ 7 – 11 εκατοστών. Πρόκειται για ένα όργανο του λεμφικού συστήματος, το οποίο προστατεύεται και από το θώρακα, επομένως δεν είναι εύκολα ψηλαφητό.
Ο σπλήνας διαδραματίζει πολλαπλούς ρόλους στον οργανισμό, συμβάλλοντας τόσο στο αμυντικό, όσο και στο αιμοποιητικό σύστημα. Λειτουργεί ως φίλτρο του αίματος, συμμετέχοντας στον κύκλο ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων, των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων. Συμμετέχει στην προστασία του οργανισμού από μικρόβια που προκαλούν σοβαρές ασθένειες όπως η μηνιγγίτιδα, η πνευμονία κ.α.
Ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του σπληνός;
Οι παθήσεις του σπληνός διαχωρίζονται σε δύο τύπους, ανάλογα με το αίτιο που τις προκάλεσε:
- Τραυματικές κακώσεις
Πρόκειται για την περίπτωση ρήξης του σπληνός έπειτα από κάποιο ατύχημα ή τραυματισμό.
- Αιματολογικές παθήσεις
Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν διάφορες παθήσεις, οι οποίες εκδηλώνονται συνήθως με αύξηση του μεγέθους ή της λειτουργίας του σπληνός και καταστροφή των κυττάρων του αίματος μέσα στο όργανο.
- Σπληνομεγαλία: Η πάθηση χαρακτηρίζεται από αύξηση του μεγέθους του οργάνου. Μια αύξηση πάνω από 500g θεωρείται σπληνομεγαλία. Εάν ο σπλήνας αυξηθεί σε μέγεθος και βάρος πάνω από 1000g, η αύξηση θεωρείται μαζική.
- Υπερσπληνισμός: Τις περισσότερες φορές συνυπάρχει με τη σπληνομεγαλία. Χαρακτηρίζεται από υπερδραστηριότητα του οργάνου, με αποτέλεσμα την καταστροφή υπερβολικά μεγάλου αριθμού τουλάχιστον μιας σειράς κυττάρων του αίματος, ενώ ο μυελός των οστών λειτουργεί φυσιολογικά.
Ποιες είναι οι ενδείξεις της σπληνεκτομής;
Σπληνεκτομή ονομάζεται η χειρουργική αφαίρεση του σπληνός. Η επέμβαση διενεργείται με χρήση της ανοιχτής ή της λαπαροσκοπικής χειρουργικής τεχνικής, ανάλογα με την περίπτωση και το μέγεθος του οργάνου.
Εκτός από τις τραυματικές αιτίες, για την αντιμετώπιση των οποίων διενεργείται συχνά σπληνεκτομή, κύριες ενδείξεις αφαίρεσης του σπληνός αποτελούν οι παρακάτω παθήσεις:
- Ιδιοπαθής θρομβοπενική πορφύρα
- Θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα
- Μυελοειδής μεταπλασία
- Κληρονομική σφαιροκυττάρωση
- Δρεπανοκυτταρική αναιμία
- Μεσογειακή αναιμία
- Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία
- Νεόπλασμα σπληνός
- Λέμφωμα
- Παρασιτικές, μη παρασιτικές συμπωματικές κύστεις
- Σπληνικό απόστημα
Ποιους μετεγχειρητικούς παράγοντες πρέπει να προσέξει ο ασθενής;
Είναι πολύ σημαντικό να γίνει σωστή προεγχειρητική προετοιμασία, όταν αυτό είναι δυνατόν, με κατάλληλους εμβολιασμούς, καθώς και προφυλακτικά μέτρα εναντίον φλεβικής θρόμβωσης.
Όπως συμβαίνει με όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις, η αφαίρεση του σπληνός ενέχει κίνδυνο επιπλοκών, συμπεριλαμβανομένης της αιμορραγίας και της λοίμωξης. Ο Ειδικός Χειρουργός που έχετε επιλέξει για την πραγματοποίηση της επέμβασης θα σας εξηγήσει όλες τις πιθανές επιπλοκές αλλά και τον τρόπο που θα αντιμετωπιστούν.
Στις επιπλοκές της σπληνεκτομής συμπεριλαμβάνονται:
- Ατελεκτασία, ειδικά στον κάτω λοβό του αριστερού πνεύμονος
- Θρομβοεμβολικό επεισόδιο
- Αιμορραγία
- Παγκρεατίτιδα, ψευδοκύστη παγκρέατος, παγκρεατικό συρίγγιο
- Λοίμωξη – Υποδιαφραγματικό απόστημα – Λοίμωξη χειρουργικού τραύματος
- Κεραυνοβόλος λοίμωξη – σήψη μετά από σπληνεκτομή
Η αποκατάσταση διαρκεί συνήθως μερικές εβδομάδες. Ο γιατρός σας ανάλογα με την εξέλιξη της υγείας σας θα σας ενημερώσει πότε θα είστε έτοιμοι να επιστρέψετε στις καθημερινές δραστηριότητες σας.
Εάν αντιληφθείτε σημάδια λοίμωξης, ειδικά πυρετό, πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το γιατρό σας ώστε να σας χορηγηθεί η κατάλληλη αντιμετώπιση για τη θεραπεία του προβλήματος.
Πώς είναι η ζωή ενός ατόμου χωρίς σπλήνα;
Μετά τη σπληνεκτομή, τα υπόλοιπα όργανα του σώματος αναλαμβάνουν να πραγματοποιούν τις περισσότερες από τις λειτουργίες του σπληνός. Το άτομο που καλείται να ζήσει χωρίς τον σπλήνα του μπορεί να έχει μία απόλυτα φυσιολογική ζωή. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ενδεχομένως η προσοχή που πρέπει να δίνεται στο θέμα των λοιμώξεων. Γι’ αυτόν το λόγο άτομα, τα οποία έχουν υποβληθεί σε σπληνεκτομή, θα πρέπει να είναι αρκετά τυπικά με τους εμβολιασμούς και τη λήψη αντιβιοτικών, που θα τους συστήσει ο θεράπων ιατρός.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις παθήσεις του σπλήνα και τη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης του οργάνου, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Ειδικό Χειρουργό Δρ. Γιώργο Ανθιμίδη.