Η οξεία εντερική απόφραξη (αποφρακτικός ή μηχανικός ειλεός) είναι μία σοβαρή και συχνά επείγουσα ιατρική κατάσταση. Προκαλείται από αιφνίδιο αποκλεισμό της φυσιολογικής ροής του περιεχομένου μέσα στο έντερο. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες επιπλοκές, όπως νέκρωση ή διάτρηση του εντερικού τοιχώματος. Η πρώιμη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η σωστή θεραπευτική προσέγγιση είναι κρίσιμες για την έκβαση.
Ποια είναι τα αίτια της οξείας εντερικής απόφραξης;
Η οξεία εντερική απόφραξη οφείλεται πάντοτε σε παθολογικές καταστάσεις μηχανικής αιτιολογίας, που εμποδίζουν την προώθηση των εντερικών περιεχομένων.
Συχνότερες αιτίες περιλαμβάνουν:
- Συμφύσεις: ινώδεις ταινίες μετά από επεμβάσεις, συχνό αίτιο στο λεπτό έντερο.
- Κήλες: ειδικά οι περισφιγμένες, με εγκλωβισμό εντερικών ελίκων.
- Όγκοι: ιδίως του παχέος εντέρου, που προκαλούν προοδευτική απόφραξη.
- Εγκολεασμός: κυρίως σε παιδιά, με είσοδο τμήματος εντέρου σε άλλο.
- Κοπρόλιθοι, χολόλιθοι ή ξένα σώματα σε προϋπάρχουσες στενώσεις.
Η αναγνώριση της υποκείμενης αιτίας είναι ουσιώδης για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.
Με τι συμπτώματα εκδηλώνεται η οξεία εντερική απόφραξη;
Η οξεία εντερική απόφραξη εμφανίζεται με συμπτώματα που εξελίσσονται ταχέως. Η ένταση και η μορφή τους εξαρτώνται από το σημείο και την έκταση του αποκλεισμού. Ο κοιλιακός πόνος είναι το πιο συχνό σύμπτωμα. Συνήθως είναι έντονος, κολικοειδής και επιμένει. Ακολουθούν ο έμετος, η κοιλιακή διάταση και η απουσία αερίων ή κοπράνων. Σε περιπτώσεις ισχαιμίας, μπορεί να παρουσιαστούν πυρετός, ταχυκαρδία και σημεία περιτονίτιδας.
Η πρώιμη εκτίμηση των συμπτωμάτων από ειδικό ιατρό αυξάνει τις πιθανότητες έγκαιρης παρέμβασης και αποφυγής επιπλοκών.
Διάγνωση
Η διάγνωση της οξείας εντερικής απόφραξης βασίζεται στον συνδυασμό κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών μεθόδων.
Οι βασικότερες διαγνωστικές μέθοδοι είναι:
- Απλή ακτινογραφία κοιλίας: δείχνει υδραερικά επίπεδα και διατεταμένες εντερικές έλικες.
- Αξονική τομογραφία κοιλίας: προσφέρει ακριβή απεικόνιση του επιπέδου και της αιτίας της απόφραξης.
- Εργαστηριακές εξετάσεις: βοηθούν στη διάγνωση λοίμωξης, φλεγμονής ή μεταβολικών διαταραχών.
Η αξονική τομογραφία είναι η εξέταση εκλογής, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ασαφούς εικόνας.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για την οξεία εντερική απόφραξη;
Η αντιμετώπιση της εντερικής απόφραξης στοχεύει στην αποκατάσταση της βατότητας του εντέρου και στην πρόληψη επιπλοκών. Η απόφαση για συντηρητική ή χειρουργική αντιμετώπιση εξαρτάται από την κλινική εικόνα, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και την αιτία της απόφραξης.
Συντηρητική αγωγή εφαρμόζεται όταν:
- Δεν υπάρχουν ενδείξεις ισχαιμίας ή περιτονίτιδας
- Η απόφραξη είναι ατελής και σταθερή ή υποχωρεί
- Υπάρχει ιστορικό συμφύσεων και ο ασθενής παρακολουθείται στενά
Περιλαμβάνει:
- Διακοπή σίτισης από το στόμα και ρινογαστρική παροχέτευση
- Ενυδάτωση με ενδοφλέβια υγρά
- Παρακολούθηση ηλεκτρολυτών και ζωτικών σημείων
Χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη όταν:
- Υπάρχει πλήρης απόφραξη
- Εντοπίζεται ισχαιμία, διάτρηση ή επιδείνωση της κλινικής εικόνας
- Το αίτιο απαιτεί άμεση χειρουργική διόρθωση (όγκοι, περιεσφιγμένη κήλη, εγκολεασμός)
Η χειρουργική παρέμβαση περιλαμβάνει λύση συμφύσεων, εκτομή νεοπλάσματος ή εκτομή ισχαιμικού τμήματος του εντέρου, με ή χωρίς αναστόμωση.
Ποιες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν;
Η οξεία εντερική απόφραξη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Η ισχαιμία εντερικού τμήματος αποτελεί τη σοβαρότερη. Αν δεν αντιμετωπιστεί, προκαλεί νέκρωση και διάτρηση, με αποτέλεσμα γενικευμένη περιτονίτιδα. Η σήψη και η αναπνευστική δυσχέρεια αποτελούν δευτερογενείς επιπλοκές, ειδικά σε ευπαθείς ασθενείς. Η πρόγνωση εξαρτάται από τον χρόνο παρέμβασης, την ηλικία του ασθενούς και τα συνοδά νοσήματα.
Πώς μπορεί να προληφθεί η οξεία εντερική απόφραξη;
Η πρόληψη της εντερικής απόφραξης αφορά κυρίως τα άτομα με γνωστό ιστορικό συμφύσεων ή κηλών. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων είναι ουσιώδης για την αποφυγή πλήρους απόφραξης.
Πρακτικά μέτρα πρόληψης:
- Αποφυγή περιττών χειρουργικών επεμβάσεων στην κοιλιακή χώρα
- Ισορροπημένη διατροφή και επαρκής ενυδάτωση
- Άμεση αξιολόγηση κάθε κοιλιακού πόνου σε ασθενείς υψηλού κινδύνου
- Τακτικός έλεγχος σε ασθενείς με προηγούμενες επεμβάσεις
Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Γεώργιος Ανθιμίδης διαθέτει πολυετή πείρα στη διάγνωση και αντιμετώπιση της οξείας εντερικής απόφραξης, εφαρμόζοντας εξατομικευμένες και σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις. Εάν παρουσιάζετε σχετικά συμπτώματα ή χρειάζεστε εξατομικευμένη εκτίμηση, επικοινωνήστε μαζί του έγκαιρα για μία ολοκληρωμένη ιατρική αξιολόγηση και ασφαλή καθοδήγηση προς τη σωστή θεραπεία.